Αποκλειστική συνέντευξη της Φιλίας Κανελλοπούλου στο Fairytales
Τη στιγμή που κάποιοι σκοτώνουν μέρα μεσημέρι έναν συνάνθρωπό μας, στο κέντρο της Αθήνας ή του Πειραιά, λόγω της διαφορετικότητάς του, όταν η ζωή ενός Ρομά παιδιού μετράει λιγότερο από του «δικού μας» ή όταν στην άλλη άκρη του πλανήτη αντίστοιχα υπάρχει το κίνημα #blacklivesmatter μετά από αιώνες αγώνων των μαύρων ανθρώπων υπέρ των δικαιωμάτων τους, όταν γονείς σε όλον τον πλανήτη διώχνουν τα διεμφυλικά παιδιά τους από το σπίτι εν έτει 2022, όταν η πλειοψηφία του κόσμου τρώμε ακόμα κρέας ή αγοράζουμε και πωλούμε ζωντανούς οργανισμούς για πάσης φύσεως λόγους, από την τροφή και την ένδυση μέχρι την ψυχαγωγία μας, δεν μπορώ να πω ότι η διαφορετικότητα χωράει, ακόμα και σήμερα, στον κόσμο μας. Φέρουμε ευθύνη, διότι έχουμε δημιουργήσει ένα αφιλόξενο κοινωνικό περιβάλλον προς καθετί που ξεφεύγει από τη νόρμα του κανονικού, μια νόρμα, μάλιστα, η οποία ορίστηκε από κάποιους λίγους για όλα τα υπόλοιπα πλάσματα. Ορίστηκε από συγκεκριμένη τάξη, φύλο και χρώμα ανθρώπων, ώστε να ελέγχεται και να χειραγωγείται όλη η υπόλοιπη ανθρωπότητα και ο οικονομικός πλούτος που η ίδια παράγει.
Η μετατόπιση που έχει γίνει από τη μετεμφυλιακή εποχή μέχρι σήμερα, έγκειται στο ότι μιλάμε περισσότερα άτομα ανοιχτά γι’ αυτά τα θέματα, νιώθουμε ότι δε χωράμε στα ρούχα που άλλοι μας φορούν και αντιδρούμε, πιέζοντας την κοινωνία και αναγκάζοντας το κράτος να θεσπίζει κάποιους νόμους υπέρ των δικαιωμάτων όλων των πλασμάτων. Βεβαίως και καταπατούνται οι νόμοι αυτοί, πολλές φορές μάλιστα από τον ίδιο φορέα που τους έχει θεσπίσει, ωστόσο είναι σημαντικό το ότι υπάρχουν και λειτουργούν ως προηγούμενο, δίνοντας ώθηση στους από εδώ και πέρα αγώνες που έχουμε να δώσουμε για δικαιοσύνη, ισότητα και συμπερίληψη.
Επίσης, άλλη μια διαφορά ανάμεσα στο τότε και στο τώρα είναι ότι σήμερα ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι οι οποίοι γίνονται γονείς, έχουν έρθει σε επαφή κι έχουν ακούσει αυτά τα ζητήματα, είτε επειδή σπουδάζει και μορφώνεται περισσότερο μέρος του γενικού πληθυσμού, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών είτε επειδή ο διάλογος για τα δικαιώματα και τη διαφορετικότητα λαμβάνει χώρα στον δημόσιο χώρο και υπάρχει και το διαδίκτυο που μας φέρνει σε επαφή με τέτοια θέματα θέλοντας και μη.
Προσωπικά, γι’ αυτούς τους λόγους δεν μπορώ να συγχωρήσω τους γονείς που σήμερα ακόμα αρνούνται να αποδεχθούν τα παιδιά τους και τη διαφορετικότητά τους. Ακόμη, δεν μπορώ να συγχωρήσω τα σύγχρονα κράτη, απορώ πραγματικά, την εποχή που υπάρχει η ορατότητα εστιασμένη σε αυτά τα ζητήματα, πώς γίνεται να συνεχίζουν ακόμα οι κοινωνίες μας να είναι αφιλόξενες για ανάπηρους ανθρώπους ή για ανθρώπους με αισθητηριακά προβλήματα. Πώς γίνεται μέχρι σήμερα οι άνθρωποι με ψυχικές νόσους ή με νευρολογικές παθήσεις να στιγματίζονται; Πώς γίνεται οι πρόσφυγες να ζουν σε καθεστώτα εξαίρεσης και να μην ανήκουν πουθενά; Δεν το κατανοώ καθόλου.
Ως προς τη Δάφνη, θεωρώ πως στο σήμερα θα συνέχιζε και τις σπουδές τις κανονικά και θα είχε και φίλες και φίλους και θα μπορούσε να φλερτάρει. Θα έβρισκε συνοδοιπόρους στο ταξίδι της ζωής, ακόμα κι αν η ίδια της η οικογένεια την απέρριπτε, ακόμα κι αν δεν ήταν πλήρως αποδεκτή από το κομμάτι του πληθυσμού που πολεμά το οτιδήποτε διαφορετικό. Θα έβρισκε συντρόφισσες και συντρόφους και θα δημιουργούσε μια νέα, «επίκτητη» οικογένεια, οικογένεια «από επιλογή»!
H Δάφνη, που υποδύεστε, ακούει συχνά από τη μητέρα της τη φράση «Άλλα κορίτσια στην ηλικία σου…» Την ακούσατε ποτέ στη δική σας παιδική ή εφηβική ηλικία; Aν ναι, για ποια αιτία κι αφορμή; Μήπως δεν απέχει πολύ από μία συνηθισμένη φράση πολλών μητέρων στις κόρες τους και σήμερα;
Φυσικά και την άκουσα κι εγώ αυτή τη φράση, στη εφηβεία μου κυρίως. Η αφορμή ήταν συνήθως, οι σχολικές επιδόσεις σε μαθήματα που δε με ενδιέφεραν, όπως τα μαθηματικά και η φυσική, για παράδειγμα. Ακόμα και αυτά τα μαθήματα βέβαια, αν διδάσκονταν τότε βιωματικά θα τα αγαπούσα πολύ, καθώς ως ενήλικας ενδιαφέρομαι πολύ και για τις θετικές επιστήμες.
Σήμερα έχει μετατοπιστεί λιγάκι η εμμονή στη δασκαλοκεντρική εκπαίδευση και καθηγητές όλων των ειδικοτήτων και δάσκαλοι έχουν στη διάθεσή τους περισσότερα εργαλεία για να προσεγγίσουν τα παιδιά. Θέλω να πω με το μοίρασμα αυτού του βιώματος ότι πολλές φορές τιμωρούμαστε και μας επιπλήττουν κάποιοι, για τις αρνητικές μας επιδόσεις, χωρίς να σκέφτονται τον λόγο που μπορεί να τις προκαλεί και ότι υπάρχουν λύσεις για να λυθεί ακόμα και αυτό το -αν θεωρείται- πρόβλημα, απλώς δεν μπαίνουμε εύκολα στη συνθήκη να πράξουμε κάτι άγνωστο και νέο. Έτσι κι εμένα οι γονείς μου, που σίγουρα έβλεπαν την κλίση μου στις τέχνες, εντούτοις δεν ενίσχυσαν αυτήν την επιλογή. Ειδικά στην εφηβεία δεν ενίσχυσαν το ενδιαφέρον μου για άλλες ασχολίες και για εξωσχολικές δραστηριότητες, ενώ καθώς πίστευαν στο σύστημα της εκπαίδευσης με τον τρόπο που συνέβαινε στα 90s, ενίσχυσαν έντονα την αμιγώς διδακτική διαδικασία μέχρι το τέλος του λυκείου, ώστε να δώσω πανελλήνιες εξετάσεις και να μπω στο Πανεπιστήμιο. «Αυτό ξέρουμε αυτό εμπιστευόμαστε».
Η αλήθεια είναι, βέβαια, ότι, από την άλλη, ενίσχυσαν πολύ το συγγραφικό μου ταλέντο, αλλά αυτό γιατί, θεωρούσαν ότι μπορεί να συμβαίνει παράλληλα με κάποιο άλλο «κανονικό επάγγελμα». Οπότε δεν ξέρω αν απέχει η φράση αυτή από αυτά που λένε οι σημερινές μαμάδες. Πάντως θα ήθελα να συμβουλεύσω νέους και μελλοντικούς γονείς με μια φράση που έχω δει να κυκλοφορεί πολύ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πως «αν δεις ότι το παιδί σου τα πάει καλά στη ζωγραφική κι όχι στα μαθηματικά, βρες του τον καλύτερο δάσκαλο ζωγραφικής κι όχι μαθηματικών». Και να μην μπαίνουν στη διαδικασία σύγκρισης, γιατί το κάθε πλάσμα είναι μοναδικό!
Προσωπικά άκουσα κάποιες φορές ακόμα αυτήν τη φράση από καθηγητές και καθηγήτριές μου -ευτυχώς από τη μειοψηφία-, καθώς ήμουν διαφορετική σε σχέση με τις συνομήλικές μου ως προς τις μουσικές και τις ενδυματολογικές μου επιλογές. Στην εφηβεία άκουγα hip hop, έγραφα ρίμες, ήθελα να μάθω την τέχνη του graffiti και μου άρεσε να κάνω ζογκλερικά. Eπίσης, ντυνόμουν με πολύ φαρδιά ρούχα και σχεδόν ποτέ δε φορούσα φούστες και φορέματα. Συνεπώς άκουγα συχνά πως είμαι αγοροκόριτσο, όμως αυτό είναι πολύ άδικο για τα κορίτσια, δηλαδή ένα κορίτσι να μην μπορεί να κάνει διαφορετικές επιλογές από τις συνηθισμένες, γιατί θα χαρακτηριστεί ως «αγόρι», ως κάτι που δεν είναι. Κι εγώ ήμουν απλώς ένα κορίτσι, είμαι μια γυναίκα και μπορώ να ντύνομαι, να ακούω και να φοράω ό,τι θέλω. Θα ήθελα να πω στους εφήβους πως καμία συμπεριφορά δεν είναι πλεονέκτημα του αγοριού, καμία μουσική, κανένα ρούχο, κανένα επάγγελμα δεν είναι αγορίστικο ή κοριτσίστικο, οι επιλογές δεν είναι προνόμια ενός φύλου.
Ευτυχώς είχα πάντα αυτοπεποίθηση και πίστη στις επιλογές και στον εαυτό μου και δεν μπόρεσε να με πληγώσει αυτό. Άλλα παιδιά, όμως, δεν αντέχουν το bullying -που τότε δεν το λέγαμε έτσι-, καθώς είναι πιο εύθραυστα. Αν έστω κι ένα παιδί ενοχλείται από μία συμπεριφορά, τότε αυτή είναι αυτόματα λάθος. Βέβαια και τα παιδιά που πράττουν τον εκφοβισμό και την επίκριση προς τα άλλα, είναι κι αυτά πολύ εύθραυστα κι αυτή είναι η άμυνά τους ή απλώς μια μίμηση, ό,τι δηλαδή μαθαίνουν από τους οικείους τους, όμως κι αυτή η συμπεριφορά θέλει ειδική διαχείριση και είναι μια άλλη τεράστια κουβέντα το ποιες δομές είναι απαραίτητες για τα σχολεία που αυτή τη στιγμή εκλείπουν.
«Δώστε χρήματα για την αγωγή, την εκπαίδευση, την παιδεία, τη μόρφωση και για το περιβάλλον»
Ποιος εκτιμάτε ότι είναι ο καταλληλότερος τρόπος διαχείρισης του τραύματος της απώλειας για έναν/μία έφηβο/η;
Το παιχνίδι, η κοινωνικοποίηση με τους συνομηλίκους, η ενασχόληση με τις τέχνες εν γένει: μουσική, θέατρο, εικαστικά, χορός αλλά και το διάβασμα, γιατί έτσι μαθαίνεις τον κόσμο και βρίσκεις την δική σου αλήθεια. Συνειδητοποιείς ότι δεν είσαι μόνος/μόνη σου κι ότι υπάρχουν κι άλλοι άνθρωποι που έχουν πονέσει ή πονούν όπως εσύ και μαθαίνεις νέους τρόπους να ξεπερνάς τα εμπόδια και να διαχειρίζεσαι την όποια κατάσταση, παίρνοντας παράδειγμα από τους αγαπημένους σου χαρακτήρες.
Μετά από το διάβασμα έρχεται σε κάποιες περιπτώσεις και η δημιουργική γραφή. Προσωπικά στην εφηβεία με βοηθούσε να κρατώ ημερολόγιο και να γράφω στίχους. Δεν είναι τυχαίο ότι σήμερα υπάρχουν επιστημονικά τεκμηριωμένες τεχνικές στην ψυχοθεραπεία, που χρησιμοποιούν όλες τις τέχνες, όπως παιγνιοθεραπεία, δραματοθεραπεία και ψυχόδραμα, μουσικοθεραπεία, χοροθεραπεία, δημιουργική γραφή στη διαχείριση τραύματος. Κι η Δάφνη, μέσα από το παιχνίδι της, διαχειρίζεται την απώλεια του πατέρα της και το τραύμα της. Επίσης, θεωρώ βοηθά πολύ η συζήτηση με τους μεγαλύτερους και στις περιπτώσεις, όπου είναι αναγκαίο, η βοήθεια από τους ειδικούς. Η Δάφνη βέβαια, τη μετεμφυλιακή περίοδο, δε μιλά με κάποιον ειδικό, αλλά η κουβέντα με τον «παράξενο επισκέπτη» τη λυτρώνει, σε αντίθεση με τη στάση της μητέρας της που δεν την ακούει κι αυτό την επιφορτίζει ψυχικά.
Είναι αναγκαίο να μιλάμε με τα παιδιά και κυρίως να τα ακούμε, να αποδεχόμαστε τους τρόπους διαφυγής τους, να ενισχύουμε τη φαντασία τους. Επίσης, είναι απαραίτητο να σπάσει πια σε αυτή τη χώρα το ταμπού προς τα επαγγέλματα της ψυχικής υγείας και προς τις ψυχικές νόσους. Κανένας άνθρωπος δεν είναι τρελός. Ένας έφηβος με τραύματα πρέπει να μπορεί να λάβει την κατάλληλη βοήθεια του ειδικού τη στιγμή που τη χρειάζεται. Ακόμα, υπάρχουν άνθρωποι που προτιμούν το παιδί τους να έχει εκατό ζευγάρια παπούτσια Nike, το τελευταίο playstation ή ο ίδιος ακριβό αμάξι και μαλλί κομμωτηρίου και παράλληλα το παιδί του να υποφέρει και να χρειάζεται βοήθεια ειδικών χθες.
Ποιο παιχνίδι και ποιο ταξίδι... φαντασίας ήταν η δική σας ψυχοθεραπεία ως παιδί και ποιο αντίστοιχα είναι σήμερα ως ενήλικας;
Η διαφυγή μου ήταν πάντα το ταξίδι στο παιχνίδι, κάθε μορφής και με χρήση όλων των τεχνών! Το θεατρικό παιχνίδι καταρχάς, που μόνη μου επινοούσα και δεν είχα επίγνωση τότε ότι ήταν θεατρικό και ότι θα με οδηγήσει σε αυτήν την επαγγελματική επιλογή στη συνέχεια της ζωής μου. Το θεατρικό παιχνίδι με βοήθησε να διαχειριστώ όλα μου τα τραύματα, τις οικογενειακές κρίσεις ή τη μη αποδοχή. Η δημιουργικότητα εν γένει. Μου άρεσε πάντα να γράφω σενάρια, κείμενα, τραγούδια. Στην κατασκήνωση έγραφα τα θεατρικά έργα μαζί με τους μεγαλύτερους, τους ομαδάρχες και κοινοτάρχες μου. Επίσης, το εκπαιδευτικό παιχνίδι με βοήθησε, επειδή πάντα μου άρεσε η γνώση και διάβαζα πολύ λογοτεχνία, ποίηση, τα έπη, μυθολογία, από πολύ μικρή, μάλιστα, έβρισκα διαφυγή στα βιβλία κι έτσι νομίζω προέκυψε και η γραφή.
Αυτά μου τα ενδιαφέροντα, με οδήγησαν στο να κάνω παρέα πάντα με μεγαλύτερους ανθρώπους από εμένα ως έφηβη, γιατί με μάθαιναν πράγματα που δε γνώριζα ήδη και ταυτόχρονα μου δημιουργούνταν η ανάγκη να μεταφέρω κι εγώ σε μικρότερους και πιο «αδύναμους» αυτές τις εμπειρίες, ώστε να βοηθάω κι εγώ, όπως με βοηθούσαν άλλοι. Έτσι, ως παιδί, έκανα παρέα πάντα με τους πρόσφυγες στο σχολείο μας και στη γειτονιά. Τότε οι άνθρωποι είχαν έρθει από πόλεμο και κάποιοι δε μιλούσαν καν τη γλώσσα. Ωστόσο, μπορεί να μη μιλούσαμε ίδια γλώσσα, αλλά επινοούσαμε πάντα δικά μας πρωτότυπα παιχνίδια. Σε άλλες περιπτώσεις, οριοθετούσα κανόνες παιχνιδιών των μικρότερων παιδιών στη γειτονιά ή στην κατασκήνωση και πολλές φορές, κατά την εφηβεία μου, μικρότερα παιδιά έρχονταν σε εμένα, ώστε να τα βοηθήσω να γράψουν κάτι ή να με συμβουλευτούν. Έτσι, από πολύ μικρή έμπαινα σε ρόλο εμψυχώτριας που τώρα αποτελεί την εργασία μου. Με τις φίλες μου, επίσης, θυμάμαι ώρες να χορεύουμε και να δημιουργούμε δικές μας χορογραφίες. Μου άρεσαν και τα ακροβατικά πολύ, όπως και η ενόργανη γυμναστική. Με μια άλλη φίλη μου, στην εφηβεία, την Ευτυχία, ακούγαμε με τις ώρες hip hop μουσικές, γράφαμε ρίμες και ζωγραφίζαμε σκίτσα, που προσπαθούσαμε να μεταφέρουμε και σε τοίχους με μεγάλη αποτυχία. Ωστόσο, στις εικαστικές κατασκευές, στη ζωγραφική και στα κοστούμια, είχα αδυναμία και περνούσα πολλές ώρες ενασχόλησης. Στο πατρικό μου υπάρχουν στα υπνοδωμάτια ζωγραφιές και κατασκευές μου από τότε. Δεν απέχουν λοιπόν και πολύ οι διέξοδοί μου από της Δάφνης και του αδερφού της, του Λουκά και νομίζω πως δεν απέχουν και πολύ από της συντριπτικής πλειοψηφίας των εφήβων.
Σήμερα, ψυχοθεραπεία αποτελεί για εμένα η καθαυτή ψυχοθεραπεία και θεωρώ πως κάθε ενήλικας είτε εργάζεται με και για, παιδιά, όπως εγώ, είτε όχι είτε σκοπεύει να γίνει ή είναι ήδη γονέας ή όχι, θα έπρεπε να συμβουλεύεται τους ειδικούς. Ακόμη, η κοινωνική μου συναναστροφή με τις φίλες και τους φίλους μου με βοηθά πολύ, όπως όλους τους ανθρώπους εκτιμώ, το ταξίδι και το παιχνίδι μαζί τους, η κουβέντα, η δημιουργία, η διασκέδαση, η ξεκούραση μαζί τους, το μοίρασμα δηλαδή. Επίσης, τα ταξίδια σε άλλες χώρες, πόλεις, νησιά, χωριά, πλανήτες, γαλαξίες, σύμπαντα, κόσμους…
Το συγγραφικό ταξίδι φαντασίας αλλά και το εκπαιδευτικό ταξίδι, η γνώση και η μελέτη για τα πράγματα γύρω μας, τη φύση, τα ζώα και το σύμπαν, αποτελούν διεξόδους μου και φυσικά το καθαυτό παιχνίδι, το οποίο όπου κι όποτε μπορώ, το εντάσσω πέραν της εργασίας μου με τα παιδιά και σε όλο το φάσμα της ζωής μου και στις σχέσεις μου με τους ανθρώπους και καθολικά στις κοινωνικές συναναστροφές μου.
ΜΙΑ ΕΥΘΡΑΥΣΤΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ
23 - 30 Ιανουαρίου
Ίδρυμα Β. & Μ. Θεοχαράκη - Αμφιθέατρο
Πόσο «εύθραυστη» είναι η σημερινή ελληνική μικροαστική οικογένεια σε όλες τις μορφές της και ποιες είναι οι κύριες παθογένειές της;
Είναι εύθραυστη σε ακραίο βαθμό! Όμως, όχι μόνο η ελληνική μικροαστική οικογένεια, αλλά η οποιαδήποτε μεσοαστική και μικροαστική οικογένεια που ζει εδώ. Είναι πολύ δύσκολα τα πράγματα και ειδικά για το πώς το βιώνουν τα παιδιά όλο αυτό ως αποτέλεσμα, ως τα απόνερα των προβλημάτων που φτάνουν σε αυτά. Οικονομική και κοινωνική κρίση θεωρώ είναι η κυριότερη παθογένεια, με αποτέλεσμα οι έφηβοι, οι νέοι, να περιθωριοποιούνται, γειτονιές να γκετοποιούνται λόγω της φτώχειας, η εκπαίδευση να μην μπορεί να επιτελέσει το έργο της, λόγω της υποχρηματοδότησης, παιδιά διαφορετικών ταχυτήτων να μεγαλώνουν εδώ και οι οποίοι μετά θα γίνουν συμπολίτες αλλά στην πραγματικότητα δε θα μπορούν να αλληλεπιδράσουν. Ήδη από τώρα ακούμε για συμμορίες εφήβων και ολοένα και περισσότεροι έφηβοι οδηγούνται στις καταχρήσεις, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία. Όπως αναφέρει η Κ. Μάτσα, η κοινωνία πάσχει γι’ αυτό και οι άνθρωποι καταφεύγουν σε τέτοιες αποφάσεις ως λύσεις. Δεν υπάρχει διέξοδος. Τα δυτικά μας κράτη μας κουνάνε το δάχτυλο για το πρόβλημα της υπογεννητικότητας, αλλά ταυτόχρονα έρχονται παιδιά στον πλανήτη και κανείς δεν ενδιαφέρεται για το πώς θα μεγαλώσουν, υπό ποιες συνθήκες, με τι εκπαίδευση, με τι πόρους, με τι πρόβλεψη για το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα, με τι επιλογές για την ίδια τους τη ζωή εν ολίγοις.
Δεν ξέρω αν μπορούμε να το φωνάξουμε και να μας ακούσει κάποιος, «δώστε χρήματα για την αγωγή, την εκπαίδευση, την παιδεία, τη μόρφωση και για το περιβάλλον». Δεν εννοώ, φυσικά, ότι όλοι επιβάλλεται να σπουδάσουν σε ανώτατα ιδρύματα, αλλά είναι ανάγκη όλοι να μπορούν να επιλέξουν τι θέλουν να κάνουν και να έχουν πρόσβαση στην ίδια πληροφορία. Τα τεχνικά, χειρωνακτικά, αγροτικά και άλλα πρακτικά επαγγέλματα, δεν είναι κατώτερου επιπέδου, αλλά στη χώρα μας αντιμετωπίζονται ως τέτοια. Όμως, όλα τα επαγγέλματα, ακόμα κι αυτά που απαιτούν πολυετείς σπουδές, υποβαθμίζονται και υποτιμούνται. Ποιος είναι υπεύθυνος γι’ αυτήν την υποτίμηση; Ποιος είναι υπεύθυνος για την επιβολή του trash γύρω μας ως επικρατούσα κουλτούρα παντού στη ζωή μας; Παράγουμε μόνο σκουπίδια, τρώμε σκουπίδια, μεγαλώνουμε βλέποντας σκουπίδια… Πρέπει να πούμε «φτάνει», πρέπει να αντιδράσουμε!
"Δεν μπορώ να συγχωρήσω τους γονείς που σήμερα ακόμα αρνούνται να αποδεχθούν τα παιδιά τους και τη διαφορετικότητά τους"
Το 2016 εργαστήκατε εθελοντικά στη Μ.Κ.Ο "Η κιβωτός του κόσμου". Ποια ήταν η εμπειρία που αποκομίσατε και τι θα σας μείνει αξέχαστο;
Ναι, βρέθηκα στην «Κιβωτό του κόσμου» μαζί με άλλους δύο συναδέλφους μου τότε, μέσω της σχολής μας «Δήλος» και της δασκάλας μας, Δήμητρας Χατούπη, που έχει ευαισθησία σε τέτοια θέματα και κρατά επαφή με τη συγκεκριμένη δομή. Ωστόσο, ως εμπειρία ήταν αρκετά σκληρή. Ήμουν εθελόντρια κάνοντας θεατρικό παιχνίδι σε παιδιά όλων των ηλικιών. Όμως, αυτά τα παιδιά, από τα πολύ μικρά έως τα μεγάλα, σε αυτόν τον ξενώνα, ήταν όλα θύματα ενδοοικογενειακής βίας. Λόγω του νεαρού της ηλικίας μου με σόκαρε πολύ αυτό το γεγονός και δεν μπορούσα, θεωρώ, όπως το σκέφτομαι τώρα, να ανταποκριθώ τότε στο 100% των αναγκών αυτών των παιδιών. Σήμερα που έχω λάβει μεγαλύτερη επιμόρφωση και κατάρτιση, εκτιμώ πως κάποια πράγματα θα τα έκανα αλλιώς. Εντούτοις, επειδή τα παιδιά αυτά, όπως όλα τα παιδιά, το μόνο που ουσιαστικά θέλουν και ζητούν είναι αποδοχή και κατανόηση, δηλαδή αγάπη, είμαι σίγουρη ότι λειτούργησε θετικά το θεατρικό παιχνίδι για εκείνα κι αυτό αποκόμισα και κρατώ. Επίσης, λειτούργησε θετικά και για εμάς ως νεοσύστατη τότε ομάδα εμψυχωτών αυτή η εμπειρία, καθώς εντρυφήσαμε στα στοιχεία της ενέργειας, της εγρήγορσης, της αφοσίωσης, της δημιουργικότητας και της φαντασίας, που απαιτούνται για να δουλέψει κανείς με παιδιά και στο πώς καταφέρνεις να σεβαστείς και να διαχειριστείς τα τραύματα μιας ολόκληρης ομάδας με την οποία δουλεύεις. Πολύ σημαντική αυτή στάθηκε αυτή η γνώση, καθώς τραύματα φέρουμε όλοι οι άνθρωποι και άρα όλες οι ομάδες ακόμη και στην τυπική εκπαίδευση.
Όπως λέει ο καθηγητής μου στο Μεταπτυχιακό, στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών Αθήνας, ο Σίμος Παπαδόπουλος, οι παιδαγωγοί χρειάζεται να είμαστε «ευαίσθητοι, έτοιμοι να δακρύσουμε και δυναμικοί, ώστε να μπορούμε να διαχειριστούμε αυτό το δάκρυ», αλλιώς δεν μπορούμε να ασχοληθούμε με παιδιά. Αξέχαστη από την Κιβωτό του Κόσμου, θα μου μείνει λοιπόν… η ευαισθησία, ο δυναμισμός και η αφοσίωση του πατέρα Αντώνιου στα παιδιά, κάθε ηλικίας, φύλου και καταγωγής, η αγάπη που έχει γι’ αυτά και ο κόπος που καταβάλει για την καλύτερη διαμονή και διαπαιδαγώγησή τους.
Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, «η οικογένεια είναι η ένωση που καθιερώθηκε από τη φύση για την εξυπηρέτηση των καθημερινών αναγκών του ανθρώπου». Συμφωνείτε ή διαφωνείτε; Σχολιάστε.
Σύμφωνα με τον Ένγκελς: «4. Η μονογαμική οικογένεια… Βασίζεται στην κυριαρχία του άνδρα, με ρητό σκοπό τη γέννηση παιδιών που η πατρότητά τους να είναι αδιαφιλονίκητη και η πατρότητα αυτή απαιτείται γιατί αυτά τα παιδιά θα γίνουν μια μέρα οι άμεσοι κληρονόμοι της πατρικής περιουσίας (…)
Τον γαμήλιο δεσμό τώρα, κατά κανόνα μόνο ο άνδρας μπορεί να τον λύσει και να διώξει τη γυναίκα του (…). Και σήμερα ακόμη το έθιμο τουλάχιστον, του εξασφαλίζει το δικαίωμα της συζυγικής απιστίας (Ο Ναπολεόντειος Κώδικας του το αναγνωρίζει ρητά, εφόσον δε φέρνει την παλλακίδα στο σπίτι) και το εξασκεί όλο και περισσότερο, όσο προχωρεί η κοινωνική εξέλιξη. Αν θυμηθεί η γυναίκα την παλιά σεξουαλική συνήθεια και θελήσει να την ξαναζωντανέψει, τιμωρείται τόσο αυστηρά όσο ποτέ άλλοτε…Την καινούρια οικογενειακή μορφή τη συναντούμε με όλη της την αυστηρότητα στους Έλληνες. Ενώ, όπως παρατηρεί ο Μαρξ, η θέση της θεάς στη μυθολογία μας δείχνει μια προηγούμενη περίοδο, όπου οι γυναίκες είχαν ακόμη μια πιο λεύτερη, πιο σεβαστή θέση, στην ηρωική εποχή, βρίσκουμε ήδη τη γυναίκα ταπεινωμένη από την κυριαρχία του άνδρα… Όμως, ο γάμος καθορίζεται από την ταξική θέση των συμβαλλόμενων και έτσι είναι πάντα γάμος συναλλαγής…».
Το μόνο σχόλιο που έχω να κάνω είναι ότι το συγκεκριμένο βιβλίο «Η Καταγωγή της οικογένειας, της ατομική ιδιοκτησίας και του κράτους» είναι αρκετά κατατοπιστικό και εξηγεί πώς δημιουργήθηκαν πολλοί θεσμοί που ισχύουν μέχρι σήμερα. Βέβαια κι αυτό έχει ξεπερασθεί σίγουρα λόγω εποχής και πολλές πληροφορίες αναθεωρούνται σήμερα, ωστόσο είναι μια καλή βάση για να καταλάβει κανείς πώς λειτουργεί το οικονομικό μας -και γενικά το σύστημα-.
Ο Παρφές, ένα σύγχρονο παραμύθι για τον σχολικό εκφοβισμό!
Το πρώτο σας θεατρικό έργο «Γυναίκες - ή και όχι- μόνες στην πόλη Ιούλιο μήνα με 40°C» ανέβηκε τον Ιούνιο του 2018 και ήταν η πρώτη official συγγραφική σας προσπάθεια. Από την πατριαρχία στον φεμινισμό, ποια είναι η απόσταση και πού βρίσκεται η χρυσή τομή, αν υπάρχει; Πόσο έτοιμη είστε για το επόμενο συγγραφικό σας βήμα και τι έχει μεσολαβήσει από το πρώτο μέχρι σήμερα;
Δεν υπάρχει χρυσή τομή από την πατριαρχία στον φεμινισμό, καθώς πατριαρχία είναι ένα κοινωνικό σύστημα, ενώ φεμινισμός είναι ένα κοινωνικό κίνημα, είναι σαν να συγκρίνουμε πορτοκάλια με μήλα.
Πατριαρχία είναι το σύστημα το οποίο επικρατεί από την αγελαία κατάσταση του ανθρώπινου είδους μέχρι σήμερα, ενώ δεν έχει εφαρμοστεί ποτέ και πουθενά κάποιο άλλο σύστημα, όπως μητριαρχία, για παράδειγμα, παρά μόνο σε καθεστώτα εξαίρεσης σε χωριά με αμιγώς γυναικείο πληθυσμό ή ακόμα απαντάται στις Αμαζόνες, ωστόσο μέχρι και σε αυτές τις περιπτώσεις αυτές οι γυναικείες κοινότητες υπήρξαν στον κόσμο όπου νόμους και κανόνες για εκείνες θέσπιζαν οι άνδρες, διαμοιρασμό του πλούτου, θεσμοθέτηση των υποχρεώσεων και των δικαιωμάτων όλων των πολιτών συνεπώς και των γυναικών, έπρατταν οι άνδρες, οι «πατέρες».
Φεμινισμός είναι, απλώς, ο διάλογος μέσω φιλοσοφικών ρευμάτων, κοινωνικών θεωριών και πολιτικών τοποθετήσεων, υπό το πρίσμα των γυναικείων εμπειριών σε σχέση με το βίωμά τους στον πατριαρχικό κόσμο και κατόπιν η πολιτική πρακτική παρέμβαση με από κοινού αποφασισμένους τρόπους, προς ευαισθητοποίηση και ενημέρωση όλου του κόσμου απέναντι στη φυλετική ανισότητα.
Καθώς δεν έχω σταματήσει να γράφω, δεν υπάρχει κάποιο «επόμενο» βήμα να γίνει. Η συγγραφική διαδικασία είναι για εμένα μια διαδικασία σε διαρκή ροή. Έχω ολοκληρώσει κάποια κινηματογραφικά σενάρια κι έχω ξεκινήσει να γράφω ένα τηλεοπτικό σενάριο και ακόμα ένα θεατρικό έργο. Έχω δημιουργήσει κάποια θεατροπαιδαγωγικά προγράμματα και αυτήν την περίοδο σχεδιάζω ένα ακόμα και έχω διασκευάσει και ένα μυθιστόρημα σε εφηβικό θεατρικό έργο. Επίσης, γράφω διαρκώς ποίηση.
Από το 2017, που συγγραφικά ολοκλήρωσα τις «Γυναίκες…», έχουν μεσολαβήσει συναντήσεις με διαφορετικούς ανθρώπους και άρα διαφορετικές επιρροές. Είμαι τώρα Μεταπτυχιακή φοιτήτρια Διδακτικής του θεάτρου, έχει μεσολαβήσει η μεγαλύτερη εμπλοκή μου με τα παιδιά ως εμψυχώτρια, η κυκλοφορία της πρώτης μου ποιητικής συλλογής και η βράβευσή μου γι’ αυτήν ως πρωτοεμφανιζόμενη ποιήτρια.
Ωστόσο, οι «Γυναίκες…» επιστρέφουν ολοένα στο μυαλό μου. Νομίζω πως δεν έχω κλείσει με τον διάλογο μεταξύ του ατόμου και της ίδιας του της σκέψης. Ακόμη, με βασανίζει αυτό το άρθρο, το «οι», όταν μιλάμε για θηλυκό γένος και σκέφτομαι ότι η αρχαία ελληνική γλώσσα συμπεριλάμβανε και το άρθρο «αι»… Με προβληματίζει, δηλαδή, η συμπερίληψη και γενικά και συγγραφικά!
"Τα μέσα μου" ονομάζεται η πρώτη σας ποιητική συλλογή. Σύμφωνα με τη Bρετανίδα ποιήτρια Εdith Sitwell, «ποίηση είναι η θεοποίηση της πραγματικότητας». Για εσάς τι είναι; Ποιος/α θα θέλατε ιδανικά να μελοποιήσει ποιήματα από τη συλλογή σας και ποιος ποιητής/τρια να τα διαβάσει αντίστοιχα;
Σέβομαι τη γνώμη της Sitwell, ωστόσο για εμένα λειτουργεί αντιστρόφως. Η ποίηση μου θεωρώ είναι πιο πολύ ο "εξανθρωπισμός" του θεϊκού, του μαγικού στοιχείου. Για παράδειγμα, όταν βρισκόμαστε σε στιγμές έκστασης, σε στιγμές κάθε είδους οργασμού κι όταν ερωτευόμαστε κι όταν δημιουργούμε τέχνη, εννοώ τη στιγμή που συμβαίνει, τη στιγμή της σύλληψης κάθε ιδέας, κάθε συναισθήματος, κάθε νέας εικόνας, την μικρή αυτή στιγμή, αυτά τα κλάσματα του δευτερολέπτου, ξεφεύγουμε από την υπόστασή μας για λίγο, γινόμαστε κοινωνοί του μυθικού, του μεταφυσικού ή του θεϊκού στοιχείου – όπως το ονομάζει καθένας. Αυτό το βίωμα δεν μπορεί να μεταφερθεί στο χαρτί ακριβώς όπως συνέβη, είναι αδύνατον. Εγώ, λοιπόν, συνήθως μετά από τέτοιες εμπειρίες γράφω, μεταφέροντας το μαγικό βίωμα στον ρεαλισμό, αποτυπώνοντας με πολύ πραγματικές εικόνες το μυθικό στοιχείο, αναφερόμενη με απλά λόγια σε αυτές τις στιγμές, τις πολύ σημαντικές, μεταφέροντάς τες από τα θεία στα εγκόσμια, πολλές φορές στην ωμή πραγματικότητα με σκληρές αφηγήσεις, όπως στις περιπτώσεις του θανάτου του οικείου προσώπου και του πένθους κι άλλοτε γράφοντας καθαρά μαγικό ρεαλισμό ή και υπερρεαλισμό. Σίγουρα το πώς βλέπουμε την ποίηση έχει να κάνει καθαρά με τον προσωπικό τρόπο γραφής ή ανάγνωσής της.
Ενδεικτικά, θα ήθελα να μελοποιήσουν ποιήματα ή στίχους μου η Amy Winehouse, η Nina Simone, η Aretha Franklin και κάτι από «Τα μέσα μου» η Λένα Πλάτωνος που, μάλλον, θα ταίριαζε και πολύ. Ενδεικτικά θα ήθελα να διαβάσουν ποιήματά μου αλλά και γενικά γραπτά μου, η Σαπφώ, η Άννα Αχμάτοβα, η Sarah Kane, η Joyce Mansour, η Μάτση Χατζηλαζάρου, η Γιόλα Αναγνωστοπούλου, η Κατερίνα Γώγου, η Silvia Plath, η Mary Oliver, η Ναουάλ Ελ Σααντάουι και η Phoebe Waller-Bridge.
Αν η Δάφνη ζούσε στο σήμερα, αντί για έναν δικό της κόσμο γεμάτο στρατιωτάκια και εικονογραφημένα περιοδικά του Μικρού Ήρωα, τι θα είχε; Πώς θα αντιμετώπιζε την αυταρχική μητέρα της Aριστέα και ποια θα ήταν η εξέλιξη της ιστορίας;
Αν εγώ είχα να υποδυθώ μία έφηβη του 2021, θα έκανα έρευνα για τις έφηβες σήμερα και πώς εκείνες αντιμετωπίζουν αυτές τις καταστάσεις. Υποθέτω πως θα είχε και πάλι παιχνίδια, προσωπικά αντικείμενα και αναγνώσματα της εποχής και πως και πάλι θα αντιμετώπιζε την κατάσταση μέσω του παιχνιδιού και των επινοήσεών της καθώς και μέσω των τεχνών. Οφείλουμε, ωστόσο, να ρωτήσουμε τις ίδιες τις έφηβες, να ακούσουμε τι τους αρέσει να κάνουν, ποια παιχνίδια τους αρέσουν και ποια βιβλία ή περιοδικά αντίστοιχα διαβάζουν, τι μουσική ακούν και να το αποδεχθούμε χωρίς να το κρίνουμε. Ως προς το τί θα γινόταν στην πορεία της ιστορίας έχω απαντήσει και προηγουμένως, στην πρώτη μου απάντηση… Σας ευχαριστώ πολύ!
Διαβάστε επίσης:Η Παιδική – Εφηβική Σκηνή του Γυάλινου Μουσικού Θεάτρου ανοίγει το 2022 με δύο παραστάσεις! Ερωτόκριτος & Ταρτούφος!
I feel extremely cheerful to have seen your post. I found the most beautiful and fascinating one. I am really extremely glad to visit your post. chelsea boots maker
ΑπάντησηΔιαγραφήthemediamunk.com Great website you have got here. Keep up the good work and thanks for sharing your blog site it really helps a lot.
ΑπάντησηΔιαγραφή