Η Αρρώστια της Νιότης
TEMPUS VERUM, Αθήνα
Κριτική θεατρικής παράστασης
Μάρτιος 2019
Του συντάκτη Άρη Ζαφειρόπουλου
Η Αρρώστια της Νιότης, ένα έργο του 1926 με την υπογραφή του άγνωστου τότε συγγραφέα Φ. Μπρούκνερ, περιγράφει με οξύνοια κι ευαισθησία, μια παρέα νέων φοιτητών και κατ’ επέκταση μιας ολόκληρης γενιάς, στο διάστημα του μεσοπολέμου και λίγο πριν αναλάβει την εξουσία ο Χίτλερ.
«Η αγουροξυπνημένη νιότη, που σκουντουφλάει στους δρόμους, της ζωής που αιωρείται πάνω από λάκκους με φίδια, θεωρείται ικανή για όλα. Πόσο μάλλον η δική μας Νιότη, τυφλή μετά τον πόλεμο. Αρρώστια είναι. Σκέτη αρρώστια». Β’ Πράξη, 3η Σκηνή.
Βρισκόμαστε στη Βιέννη, στις αρχές της δεκαετίας του 1920 και παρακολουθούμε από τον τέταρτο τοίχο μια ομάδα νέων, φοιτητών ιατρικής. Τρεις φοιτητές και τρεις φοιτήτριες και η Λούσυ, μια υπηρέτρια που έφυγε από τον τόπο της για να έρθει στην πρωτεύουσα και να δουλέψει. Η Μαρί μόλις αποφοίτησε κι ετοιμάζεται να το γιορτάσει. Η Ντεζιρέ θέλει να την προσεγγίσει ερωτικά. Ο φίλος της Μαρί, ο ποιητής Πετρέλ, θα την αφήσει για την φιλόδοξη Ιρένε. Ο πρώην της Ντεζιρέ, ο κυνικός Φρέντερ, ξελογιάζει τη Λούσυ και την οδηγεί στην κλοπή και στη συνέχεια την εκπορνεύει. Μια κοινωνία γονατισμένη, όπου οι τέχνες και η επιστήμη μπορεί να ανθίζουν, αλλά δεν είναι αρκετό για να δώσει κίνητρο κι ελπίδα στους ανθρώπους, οδηγεί μια ολόκληρη γενιά στην απελπισία, τη μοναξιά και τον μηδενισμό. Το έθνος και η θρησκεία έχουν χάσει τη δύναμή τους, η οικογένεια απουσιάζει, ηθικά και ιδεολογικά επικρατεί σύγχυση, μετατρέποντας τη νιότη σε ελάττωμα και αρρώστια. Οι πρωταγωνιστές παίζουν επικίνδυνα παιχνίδια εξουσίας κι εξάρτησης, πειραματίζονται με τα όριά τους, χάνουν τον έλεγχο και παγιδεύονται σε παιχνίδια ασυδοσίας. Η παράσταση ακτινογραφώντας εύστοχα μια νεολαία, η οποία βρίσκεται σε κρίση, φωτίζει αυτά τα παιχνίδια εξουσίας και καταστροφών, όπου οι χαρακτήρες χρησιμοποιούν κάθε μέσο για να πετύχουν τον στόχο τους.
Η Αρρώστια της Νιότης είναι μια παράσταση πιο επίκαιρη από ποτέ. Θέτει ερωτήματα και προβληματίζει με τη διαχρονικότητά της. Έχει αλλάξει κάτι από τότε; Οι άνθρωποι και κυρίως στην πιο νεαρή τους ηλικία, μπορούν να βρουν τον δρόμο τους και να ενηλικιωθούν σαν υπεύθυνα όντα και κύριοι των εαυτών τους; Η αρρώστια εν τέλει είναι η ανασφάλεια που υπάρχει στους νέους ανθρώπους, ανασφάλεια που τους οδηγεί σε πράξεις βίας και κατάχρησης και ενώ φαινομενικά έχουν όλες τις δυνατότητες και ευκαιρίες, η απάντηση έρχεται στην αυτοκαταστροφή, στον κυνισμό και τη ματαιότητα. Είναι οι μελλοντικοί γιατροί της κοινωνίας, που όμως δε δίνει ελπίδα στα νέα της μέλη και προμηνύει την πιο μαύρη εποχή στην ανθρώπινη ιστορία, με την άνοδο του εθνικοσοσιαλισμού και τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Highlights:
- η σεξουαλική επαφή του Φρέντελ με τη Λούσυ επί σκηνής, δείχνει με ωμότητα και βιαιότητα τη σχέση δύο ανθρώπων, που κύριο χαρακτηριστικό είναι η επιβολή της εξουσίας κι ο ερωτικός έλεγχος του πρώτου στην υπηρέτρια.
- Το σημείο της μετατροπής της Λούσυ σε πόρνη (αφού πρώτα την οδήγησε στο να κλέψει την ιδιοκτήτρια της πανσιόν), όπου τη βάφει σαν κλόουν, είναι σοκαριστικό και δείχνει τον απόλυτο έλεγχό του πάνω της.
- Εν συνεχεία ακολουθούν κι άλλες ερωτικές σκηνές, όπου ο σκηνοθέτης δε φοβάται ν΄ αναδείξει, και φυσικά η εικόνα στο πάρτι, όπου οι φοιτητές μέσα σ' ένα όργιο ναρκωτικών ερωτοτροπούν, ενώ η Λούσυ στέκεται πάνω στο τραπέζι, έχοντας ολοκληρώσει τη μεταμόρφωσή της σε πόρνη.
"Εικοσιτέσσερα εξάμηνα. Αιώνιος φοιτητής. Είστε ηλίθιος".
Το νέο βιβλίο της συγγραφέα Σοφιάννας Παϊδούση
"Ο Παρφές" σχετικά με το σχολικό εκφοβισμό (bullying)
είναι διαθέσιμο σε μορφή eBook!!!
Μπορείτε να δείτε το 6σέλιδο
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ σε μορφή Pdf!
Σκηνοθεσία:
Ο Δημήτρης Λάλος μετέφρασε και σκηνοθέτησε για δεύτερη φορά το αριστούργημα του Φ. Μπρούκνερ. Το σκηνικό το οποίο έχει στηθεί αλλά και ο φωτισμός, δίνουν πραγματικά την αίσθηση ότι παρακολουθούμε από την κλειδαρότρυπα την παρέα των νέων φοιτητών. Σε πολλά σημεία δείχνει με ρεαλισμό την σκληρότητα του θέματος, δεν διστάζει να προβάλει τις ερωτικές σκηνές και τη σεξουαλικότητα των νέων φοιτητών αλλά και τις σκηνές βίας και διαστροφής, χωρίς να θέλει να ωραιοποιήσει το θέαμα. Οι ήρωες τσαλακώνονται, έρχονται σε ρήξη και συγκρούονται επί σκηνής, ενώ όταν χαμηλώνει και ο φωτισμός με το σβήσιμο των φαναριών από την υπηρέτρια, όλα μοιάζουν σκοτεινά, όπως ο εσωτερικός κόσμος των χαρακτήρων. Η παράσταση, όπως και το έργο, δεν κάνει κάποια αναφορά στην πολιτική κατάσταση που επικρατεί έξω από το κλειστό χώρο της πανσιόν και μόνο στο τέλος, όπου ακούμε ήχους και εμβατήρια του Τρίτου Ράιχ.
«Όλοι οι άνθρωποι θα έπρεπε να αυτοπυροβολούνται στα δεκαεφτά»
Ηθοποιοί:
Ο Φρέντερ, Γιώργος Τριανταφυλλίδης, είναι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πρόσωπα επί σκηνής. Έχοντας πολεμήσει ήδη στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, έχει γίνει ο ίδιος ένα τέρας που θέλει να ελέγχει και να εξουσιάζει. Το παρουσιαστικό του ταιριάζει απόλυτα με τον Φρέντερ. Αντλεί ευχαρίστηση από τον τρόπο που την χειραγωγεί κι επιτελεί πάνω της ένα ιδιότυπο πείραμα, ωθώντας την στην κλοπή και στο τέλος στην πορνεία. Είναι η αιτία του κακού ή απλώς βοηθάει τους υπόλοιπους στον δρόμο που έχουν επιλέξει. Είναι υπεύθυνος για τον θάνατο της Ντεζιρέ, αφού αυτός της χορηγεί τα Βερονάλ, χωρίς να την εξαναγκάζει ή να χρησιμοποιεί τη βία κι εκεί έγκειται το ενδιαφέρον, αφού οι ήρωες καταστρέφονται από τις αδυναμίες τους. Αξιοποιεί σε βάθος τα εκφραστικά του μέσα κι αποδίδει με πιστότητα τον χαρακτήρα του κυνικού και οξυδερκή Φρέντερ.
Η Μαρί την οποία υποδύεται η Ξένια Αλεξίου, αρχικά φαίνεται η πιο υγιής, τελείωσε με τις σπουδές της, οργανώνει το πάρτι αποφοίτησής της, έχει σχέση και δείχνει αισιόδοξη. Είναι, ίσως, η μοναδική ηρωίδα, που φαίνεται να έχει ξεκάθαρο στόχο για το μέλλον, όμως στη μετέπειτα πορεία έρχεται σε απόγνωση, αφού χάνει και την Ντεζιρέ, και μένει μόνη και αδύναμη παρακαλώντας τον Φρέντερ να την σκοτώσει. Υποδύεται εύστοχα την τραγική φιγούρα της Μαρί, όπου την παίρνει η μπάλα από τη τοξική ατμόσφαιρα που επικρατεί.
Η Χριστίνα Μαριάνου ενσαρκώνει την χαμηλών τόνων υπηρέτρια Λούσυ. Ο τόνος της φωνής της σ' όλο το έργο, είναι υποτονικός και ταιριάζει απόλυτα με την ιδιότητα της υπηρέτριας, η οποία, όμως, έχει έντονη και καταπιεσμένη σεξουαλικότητα. Ο Φρέντερ, με μικρές πράξεις υποτέλειας, την οδηγεί στην τελική της μεταμόρφωση σε πόρνη.
Η Κρίστελ Καπερώνη, υποδύεται την Ντεζιρέ, μια κόμμισα όπου έφυγε απ' το σπίτι της στα δεκαεφτά και επαναλαμβάνει μέσα στο έργο τη φράση «Όλοι οι άνθρωποι θα έπρεπε να αυτοπυροβολούνται στα δεκαεφτά». Έχει τον αέρα μιας γυναίκας υψηλής κοινωνίας, πρόθυμης να προσφέρει παρηγοριά στην απογοητευμένη Μαρί, οδηγείται στο τέλος στην αυτοκτονία, αφού δεν μπορεί να ελευθερωθεί και επιλέγει τον θάνατο από την αστική ζωή.
Μουσική, Κοστούμια, Σκηνικά, Φώτα:
Η χρήση του πιάνου έδωσε την αίσθηση μιας άλλης εποχής σ' ένα νεανικό διαμέρισμα της δεκαετίας του '20, ακόμα κι όταν ο ανεξέλεγκτος Φρέντερ έπαιζε δίχως να ξέρει, δημιουργώντας άσχημους ήχους και προκαλώντας την αποστροφή των άλλων (ίσως και του κοινού).
Η μουσική λειτουργεί πετυχημένα και σε συνδυασμό με το χαμήλωμα των φώτων από φανάρια, μας εισάγει σ' ένα κλίμα, όπου δεν υπάρχει επιστροφή κι ελπίδα για τους πρωταγωνιστές, παρά μόνο ασυδοσία, ανούσιοι σεξουαλικοί πειραματισμοί, απελπισία και θάνατος.
Το σκηνικό παραπέμπει σ' ένα φοιτητικό δωμάτιο, ακατάστατο, παρά την ύπαρξη της υπηρέτριας, με σωρούς από βιβλία ιατρικής, ένα στρώμα κι ένα γραφείο, το πιάνο και φυσικά το πέτρινο background του θεάτρου Tempus Verum στο Γκάζι. Υπάρχουν, επίσης, διάφορα αντικείμενα που νοηματοδοτούν την εξέλιξη της παράστασης, το κραγιόν και το make up, που μετατρέπουν την υπηρέτρια σε ιερόδουλη και η χρήση κοκαίνης και αλκοόλ, που τονίζει τη ματαιότητα και πτώση μιας γενιάς και την έκφρασή της μέσω καταχρήσεων και πειραματισμών.
More things to do:
- Η "Αρρώστια της Νιότης" είναι ένα έργο, που για να κατανοήσει κάποιος τι βλέπει πρέπει να ξέρει, αν όχι να διαβάσει το ίδιο το έργο. Η εισαγωγή του σκηνοθέτη στην αρχή βοήθησε κι αν ήταν ακόμα πιο εκτεταμένη ίσως να υπήρχε και πληρέστερη εικόνα στους θεατές.
- Επίσης, ο τρόπος που έχουν τοποθετηθεί οι θέσεις, δεν επιτρέπει την πλήρη παρακολούθηση της δράσης, με την οπτική της θέασης να διαφέρει από θέση σε θέση.
Συντελεστές:
Συγγραφέας: Φέρντιναντ Μπούκνερ
Μετάφραση: Δημήτρης Λάλος
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Λάλος
Σκηνικά: Μάριος Ράμμος
Κοστούμια: Μάριος Ράμμος
Φωτισμοί: Περικλής Μαθιέλης
Παίζουν: Ξένια Αλεξίου, Τάσος Δέδες, Νατάσα Εξηνταβελώνη, Κρίστελ Καπερώνη, Χριστίνα Μαριάνου, Γιώργος Τριανταφυλλίδης, Ουσίκ Χανικιάν
Διάρκεια:75’
Τιμές Εισιτηρίων:15 € (κανονικό), 12 € (μειωμένο)
Διάρκεια Παραστάσεων: Απο 06/03/2019 εως 08/05/2019
Πληροφορίες: Προπώληση από 10 € στο www.viva.gr
Παραστάσεις: Κάθε Τετάρτη στις 21:00
ΓΚΑΖΙ
TEMPUS VERUM
Ιάκχου 19
Τετάρτη: 21:00
Διαβάστε επίσης: Του Κόσμου το Μυστήριο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου