Η δημοσιογράφος και ποιήτρια Ρίτσα Μασούρα "γράφει λίγο πιο αυθόρμητα, καθοδηγούμενη από διάφορα συναισθήματα, συνήθως δυνατά". Άλλωστε, "η ποίηση σε απελευθερώνει, σου δείχνει τον τρόπο να βγεις εσύ ο ίδιος από τα δικά σου αδιέξοδα, πάντα, όμως, για λίγο, γιατί γρήγορα σε πνίγει το επόμενο αδιέξοδο..."
Αποκλειστική συνέντευξης της δημοσιογράφου και ποιήτριας Ρίτσας Μασούρα στο Fairytales και τον δημοσιογράφο Νίκο Κολίτση.
Τι έχει μεσολαβήσει από την πρώτη ποιητική σας συλλογή το 2019 («Οι άγκυρες δεν ωφελούν») μέχρι τη δεύτερη («Σπονδή στο γαλάζιο», 2021);Οι θάνατοι φίλων από τον κορονοϊό
Θεωρητικά θα μπορούσαν να έχουν γίνει η αφορμή για τη Σπονδή στο Γαλάζιο. Παρά ταύτα, όμως, νομίζω ότι ήταν ορισμένες πτυχές της ζωής, όπως εγώ τις έβλεπα, που θα ήθελα να περιγραφούν και να τοποθετηθώ. Γενικά, όταν κάποιος γράφει, γράφει λίγο πολύ αυθόρμητα, καθοδηγούμενος από διάφορα συναισθήματα, συνήθως δυνατά.
Πώς και γιατί η Δημοσιογραφία «νίκησε» τη Νομική που έχετε σπουδάσει; Πόσο διαφορετική θα ήταν η ζωή σας, αν είχατε ακολουθήσει τον δρόμο των πανεπιστημιακών σπουδών σας;
Τυχαία γεγονότα. Κανείς δε νίκησε κανέναν. Οι συνθήκες της ζωής, ένας θάνατος συγκεκριμένα, με οδήγησε στη δημοσιογραφία. Την εποχή που έκανα αυτή τη μεγάλη στροφή, ο δημοσιογράφος…μεσουρανούσε κι αυτό ομολογώ ότι με προσέλκυσε. Αλλά και στη μακρά διαδρομή μου, πάντα εύρισκα τρόπους για να υπηρετώ το επάγγελμα, όπως ακριβώς το πίστευα, χωρίς ποτέ μα ποτέ να αναρωτηθώ, αν ακολουθώντας τη δικηγορία θα ήμουν καλύτερα. Άλλωστε, οι πανεπιστημιακές σπουδές είναι ένα εργαλείο γνώσης κι εκμάθησης τρόπων σκέψης. Δεν είναι τόσο πολύ το γνωστικό αντικείμενο αυτό καθ' αυτό, πλην κάποιων εξαιρέσεων.
Ο Παρφές, ένα σύγχρονο παραμύθι για τον σχολικό εκφοβισμό!
Παρότι γεννηθήκατε στον Πειραιά, κατάγεστε από την Αρκαδία (Τεγέα), εκ του πατρός. Αν σας ζητούσα δημοσιογραφικά να διαλέξετε τρία πρόσωπα/τρεις προσωπικότητες με την ίδια καταγωγή από την Αρκαδία, που σας κάνουν/έκαναν υπερήφανη και ενδεχόμενα αποτελούν για εσάς σημεία αναφοράς, με τη ζωή και το έργο τους, ποια θα ήταν αυτά και γιατί;
Πολύ δύσκολη ερώτηση. Η Αρκαδία είναι ιδέα, δεν είναι κάτι άλλο. Είναι κυρίως και πάνω απ’ όλα ο απλός τρόπος προσέγγισης της ζωής, κάτι που αποτυπώθηκε και σε έργα σημαντικών αναγεννησιακών ζωγράφων. Η Αρκαδία, με αυτή τη μορφή, αγγίζει την ουτοπία κι αυτό ενδεχομένως με θέλγει, γιατί στη ζωή μου παλεύω τα πάντα με τη λογική. Επομένως, το αρκαδικό ιδεώδες βρίσκεται στον αντίποδα της καθημερινότητάς μου.
Όσον αφορά στις προσωπικότητες, υπάρχουν κάποιοι φάροι που έδειχναν τον δρόμο στους παλιούς και πολύ λίγο στους νεότερους, αλλά προσωπικά έζησα αρκετά κοντά στον καθηγητή φιλοσοφίας Τζον Άντον -Γιάννης Αντωνόπουλος-, ο οποίος με μύησε στα Ηθικά Νικομάχεια και γενικότερα με έμαθε να σκέφτομαι… αρκαδικά. Ο Τζον Άντον δίδασκε φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Τάμπα στη Φλώριντα κι ήταν ιδρυτικό μέλος της Διεθνούς Αρκαδικής Εταιρείας, της οποίας μέλος υπήρξα κι εγώ.
Με αφορμή τη μακροχρόνια παραμονή σας στη Φιλανδία (Ελσίνκι) με εκπαιδευτικό χαρακτήρα, τι θα θέλατε, αν είχατε τη δυνατότητα, να υιοθετήσετε για το ελληνικό δημόσιο σχολείο και το αντίστοιχο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα από εκεί;
Στη Φινλανδία το εκπαιδευτικό σύστημα στηρίζεται στην κοινωνία της γνώσης και η μάθηση εξελίχθηκε σε αγαθό υψηλής αξίας, στο οποίο έχουν πρόσβαση οι πάντες, χωρίς διακρίσεις και κοινωνικές διαβαθμίσεις. Οι ίσες ευκαιρίες είναι ο κανόνας, το εκπαιδευτικό σύστημα έχει συνέχεια, χωρίς να επηρεάζεται από τις κυβερνήσεις που ανά διαστήματα αναρριχώνται στην ηγεσία της χώρας. Η πολιτική συναίνεσης είναι ο ακρογωνιαίος λίθος ενός συστήματος που σέβεται και μετράει πολύ τον δάσκαλο, τον οποίον πληρώνει καλά για να μπορεί κι εκείνος να μην αναζητά άλλους τρόπους ενίσχυσης των οικονομικών του.
Απλό παράδειγμα που είδα, είναι ο δάσκαλος να παραμένει δίπλα στον μαθητή που αντιμετωπίζει προβλήματα και μετά τη λήξη του ωραρίου του, μάλιστα με μεγάλη υπομονή και χωρίς να επιτρέπει σε κανένα συμμαθητή να σχολιάσει ή να προσβάλλει το παιδί που αντιμετωπίζει μαθησιακές δυσκολίες. Στη Φινλανδία το σχολείο είναι αποκεντρωμένο και τελεί υπό την αιγίδα της τοπικής αυτοδιοίκησης. Παράλληλα έχουν δημιουργηθεί εξαιρετικά πλούσιες βιβλιοθήκες, όπου τα παιδιά μαθαίνουν από πολύ μικρά να επιλέγουν αυτούς τους χώρους για μελέτη ή ακόμη και για απλή αναζήτηση, πάντα υπό την επίβλεψη εξειδικευμένου προσωπικού. Βεβαίως η Φινλανδία, η οποία μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης βρέθηκε αντιμέτωπη με μεγάλες δυσκολίες, κατάφερε μέσα από πειθαρχημένες μεθόδους να συσπειρώσει όλο τον πληθυσμό γύρω από ένα ιδανικό που τότε ήταν: όλοι μαζί θα πετύχουμε. Και νομίζω ότι χρόνια μετά, το ίδιο σύνθημα εξακολουθεί να ισχύει και να λειτουργεί ως δρομοδείχτης για τους νεότερους.
«Χρόνια τώρα παλεύω μόνη με τους συμφυρμούς μου/Απέναντί μου δεν υπάρχει κανείς να αποθέσω τις αδυναμίες μου/Μόνο το ψύχος του κόσμου». Πόσο λυτρωτική μπορεί να αποβεί η ποίηση και πώς μπορεί να αντισταθμίσει το «ψύχος του κόσμου»; Tι άλλο έχει λειτουργήσει ψυχοθεραπευτικά στη διάρκεια των χρόνων;
Α, ναι, η ποίηση σε απελευθερώνει. Σου δείχνει τον τρόπο να βγεις εσύ ο ίδιος από τα δικά σου αδιέξοδα, πάντα, όμως, για λίγο, γιατί γρήγορα σε πνίγει το επόμενο αδιέξοδο. Το ψύχος του κόσμου είναι μια πραγματικότητα και ή την αγνοείς ή την ενστερνίζεσαι και σε βασανίζει, όσα ποιήματα κι αν γράψεις, όσο κι αν θέλεις να ξορκίσεις το κακό. Γι’ αυτό και λέω συχνά ότι ο άνθρωπος θα πρέπει εγκαίρως να μάθει να λειτουργεί περισσότερο με τη λογική και λιγότερο με το συναίσθημα.
Όσον αφορά στην ερώτηση τι άλλο έχει λειτουργήσει ψυχοθεραπευτικά, θα έλεγα κάποιες καλές φιλίες, κάποια ανοίγματα στον κόσμο της τέχνης με όλες τις παγίδες κι εκεί και τις απογοητεύσεις. Γενικά, όμως οι φιλίες, αν είναι προσεγμένες κι αν δεν αφήνεσαι πάρα πολύ, είναι μια σανίδα για να περάσεις απέναντι. ΟΧΙ, δεν είναι σανίδα σωτηρίας, γιατί αν χρειάζεσαι σανίδα σωτηρίας έχεις τεράστιο πρόβλημα και θα πρέπει να αναζητήσεις άλλες μεθόδους.
ISBN: 978-618-5456-59-7
Συγγραφέας: ΜΑΣΟΥΡΑ ΡΙΤΣΑ
Εκδοτικός οίκος: ΦΙΛΝΤΙΣΙ
Σελίδες: 72
Διαστάσεις: 17Χ24
Ημερομηνία Έκδοσης: Δεκέμβριος 2021
Σου προτείνω να φτάσεις ως την παραλία.
Μόνος.
Πάρε μαζί σου τις σκέψεις μου,
κι άστες να γίνουν επικούρειοι ψίθυροι
ανάμεσα στις κατάλευκες πέτρες.
Κι ύστερα δες
με ποιο μαγικό τρόπο
το είναι μου ακέφαλο σώμα
περιστρέφεται γύρω από σένα
χωρίς την φλογερή αναστάτωση των πρότερων χρόνων.
Δες πώς διαλύεται.
Σαν σταγόνα σ’ ένα ποτήρι νερό.
Πώς ανασυντίθεται.
Σαν άγαλμα,
σε σπασμένο χρώμα λευκό.
Σ’ αυτό το τοπίο,
απαλλαγμένο πια
από τους στρατιώτες της ερωτικής ορμής,
δίχως τη φορτική θανάσιμη αμαρτία
σκέψου μήπως αυτή είναι
η τελευταία ευκαιρία της αγάπης
που σου πρέπει.
Αν μη τι άλλο,
δίπλα στο ακρογιάλι,
γίνε σπονδή στο δικό μου γαλάζιο.
«Κι αν ξαφνικά η ζωή σου δε βελτιώνεται πια;» Yπάρχουν δρόμοι διαφυγής;
Όχι, απολύτως κανένας δρόμος διαφυγής. Η πορεία είναι μη αναστρέψιμη. Την περπατάς, τη διασχίζεις και όπου σε βγάλει. Ευκαιρία, πάντως, για εσωτερικούς απολογισμούς.
Υποθετικά είστε σήμερα έφηβη. Mπορείτε να φανταστείτε τον εαυτό σας να γράφει ρίμες, εν είδει ποίησης, υπό τους ήχους hip hop μουσικής; Διαβλέπετε στοιχεία λογοτεχνικά και ποιητικά στη σύγχρονη γραφή των νέων μέσω της μουσικής και των σύγχρονων ακουσμάτων της;
Προφανώς θα μπορούσε να συμβεί αν τυχόν έγραφα όντας στην εφηβική ηλικία. Και φυσικά μετά μουσικής. Όλα είναι δεκτά και όλα πιθανά. Υπάρχουν νέοι που γράφουν με την ωριμότητα ενός μεγάλου ανθρώπου που διαθέτει σπουδαία βιώματα. Υπάρχουν νέοι που γράφουν πολύ πιο ανάλαφρα, πολύ πιο διασκεδαστικά ή που μεταφέρουν προς τα έξω τους ρυθμούς της γενιάς τους, της νεολαίας που σίγουρα έχει πολλούς προβληματισμούς. Όλα θεμιτά, κατά τη γνώμη μου, αρκεί να μην αγγίζουμε την υπερβολή και δημιουργούμε, ηθελημένα ή μη, αρνητικά πρότυπα.
«Μα αν δεν πενθήσεις, φίλε μου, πώς θα θρυμματίσεις την οροφή;» Είναι το «πένθος» προσωπική υπόθεση, θέμα διαχείρισης, τραύμα που δεν επουλώνεται ποτέ ή κάτι άλλο;
Το πένθος, λοιπόν. Δεν μπορώ να το περιγράψω. Είναι, σε γενικές γραμμές, ένα κενό διαρκείας. Μια ζωή πενθείς κι ας τραγουδάς κι ας χορεύεις. Κατά βάθος πενθείς με άλλο τρόπο. Προφανώς είναι θέμα χαρακτήρα η διαχείρισή του. Ο τρίτος δεν μπορεί να ξέρει πώς εσύ αισθάνεσαι και γιατί γελάς και δεν κλαις. Το πένθος είναι το μεγάλο, άγνωστο, αλλά τόσο οικείο για όλους κεφάλαιο της ανθρώπινης ύπαρξης.
«Γίνε ολόκληρος ένας πόρος αγάπης ανοιχτός». Πόσο ρεαλιστικό/ουτοπικό φαντάζει αυτό στη σημερινή εποχή και πόσο εφικτό είναι για τον καθένα/την καθεμία;
Εντελώς ουτοπικό, αλλά και το αρκαδικό ιδεώδες ουτοπικό είναι και παρ’ όλα αυτά το παρουσιάζουμε, το αφήνουμε να μας δρασκελίσει ή να μας πάει ένα βήμα παρακάτω. Η αγάπη δεν είναι ουτοπική. Είναι μια επίπονη διαδικασία προσέγγισης από τη μία, αλλά και μια εσωτερική αναζήτηση που στο τέλος της μέρας μπορεί, ίσως, δεν ξέρω, να σε κάνει καλύτερο άνθρωπο. Κι αυτό είναι το δικό σου κέρδος, αλλά εν μέρει και το κέρδος του άλλου ανθρώπου.
Ποιο αποτύπωμα έχει αφήσει μέσα σας, μεταξύ άλλων, η δημοσιογραφική παρουσία σας, εκτός των συνόρων, σε περιοχές πολέμου (Boσνία-Ερζεγοβίνη, για παράδειγμα) και πώς αξιολογείτε τον άνθρωπο και την εξέλιξή του, με αυτά τα δεδομένα;
Αποτύπωμα, λοιπόν. Πόνος, πίκρα, αγανάκτηση, προσπάθεια να σκύψεις σε πληγές, να αγκαλιάσεις τα απροστάτευτα παιδιά μπροστά στις κάνες των όπλων, να μοιραστείς μαζί τους δύο κουβέντες, να φας από το πιάτο των προσφύγων, να ακούσεις το παράπονό τους για τα παιγνίδια των μεγάλων, των ισχυρών, αυτών που αποφασίζουν για σένα χωρίς ποτέ να σε ρωτήσουν.
Όσο για τον άνθρωπο, κακά τα ψέματα, τίποτα δεν αλλάζει. Ο άνθρωπος, ειδικά αυτός που δε ζει τον πόλεμο, συνεχίζει τη ζωή του. Δείτε τώρα με την Ουκρανία. Φθίνει η αγωνία μας, φθίνει το ενδιαφέρον μας, το συνηθίσαμε, το εναποθέσαμε στους ηγέτες του κόσμου, το υποβαθμίσαμε. Προέχει η δική μας ζωή. Ο άνθρωπος παραμένει εγωκεντρικό ον με τεράστιες δόσεις ατομικισμού.
Σας ευχαριστώ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου