Γράμμα στον Πατέρα
Θέατρο Μπενσουάν Χαν, Θεσσαλονίκη
Δεκέμβριος 2019
Της συντάκτριας Άννας Κβάσνιακ
Η «Μαγική σοφίτα» του Μπενσουάν Χαν, φιλοξενεί το «Γράμμα στον πατέρα», του Φραντς Κάφκα σ' ένα μικρό αλλά πολύ ατμοσφαιρικό θέατρο, πλημμυρισμένο από εντυπωσιακές καλλιτεχνικές δημιουργίες οι οποίες αναπόφευκτα σου κεντρίζουν το ενδιαφέρον.
Το «Γράμμα στον πατέρα» του Κάφκα, είναι ένα γράμμα «εξομολόγηση» και με ύφος απολογητικό αναφέρεται στα παιδικά του χρόνια και την αυταρχική συμπεριφορά του πατέρα του, απέναντι στον ίδιο. Ένας πατέρας που δε δίσταζε εντός της οικογένειάς του να κάνει επίδειξη δύναμης, εξουσίας και σεβασμού μέσω του φόβου. Η συμπεριφορά που παρουσίαζε, στα παιδιά του ήταν διττή, στ' αδέλφια του Κάφκα ήταν γεμάτος συμπόνια, κατανόηση, στοργή, χωρίς ιδιαίτερες απαιτήσεις, κάτι που ερχόταν σε πλήρη αντίθεση με τον πρωτότοκο Κάφκα. Ο πατέρας του, ξεσπούσε πάνω του, όλα τ' απωθημένα, καθώς επιθυμούσε να του μοιάσει εσωτερικά και εξωτερικά, δείχνοντας μεγάλη αυστηρότητα και αυταρχισμό κάτι που δε συμβάδιζε με τον ήπιο, μελαγχολικό και γεμάτο εσωστρέφεια χαρακτήρα του, σε όλες τις πτυχές της παιδικής του καθημερινότητας, γεγονός που τον στοίχειωσε μέχρι το τέλος της ζωής του.
Σκηνοθεσία:
Ο σκηνοθέτης Στέλιος Βραχνής, δίνοντας έμφαση στον μονόλογο, δεν επιθυμεί να δημιουργήσει ένα εντυπωσιακό σκηνικό. Άλλωστε, οποιαδήποτε άλλη παρέμβαση θα ήταν υπερβολική, καθώς ο μονόλογος παρ' όλη την τραγικότητά του, την ίδια στιγμή αποπνέει και μια δυναμικότητα.
Η κειμενική μορφολογία, διαμορφωμένη από τον Στέλιο Βραχνή, ήταν ιδανική, αφού συνδύασε πολύ αρμονικά, σε σχέση με το βασικό κείμενο, το «Γράμμα στον Πατέρα», κομμάτια από διάφορα έργα του Κάφκα (Μπλε Τετράδια, Μεταμόρφωση, Τα ημερολόγια) που είχαν το ίδιο συγκινησιακό υπόβαθρο, φανερώνοντας παράλληλα την προβληματική σχέση που είχε με τον πατέρα του. Μέσα από τα έργα του, πάντως, μπορεί κανείς να διακρίνει τη γεμάτη απόγνωση κραυγή του.
Ηθοποιοί:
Οι Βασίλης Μπόγδανος, Απόστολος Λινάρδος και Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος, κατάφεραν ν' αποτυπώσουν, σε μεγάλο βαθμό, τον βαθύ πόνο του Κάφκα, με τα λόγια, τις εκφράσεις και τις συμπεριφορές κατά τη διάρκεια του έργου.
Το γεγονός ότι αποδόθηκε όχι από έναν αλλά από τρεις ηθοποιούς το κείμενο, τόνιζε μ’ έναν ιδιαίτερο τρόπο την οδύνη και τον θυμό του, ένα πολύ αρνητικό κοκτέιλ συναισθημάτων, απέναντι στον πατέρα του, ενώ οι άλλοι δύο ηθοποιοί λειτουργούσαν αρκετές φορές ως «ηχώ», πολλαπλασιάζοντας τα συναισθήματα στον κόσμο του πόνου του.
Συγγραφέας: Σοφιάννα Παϊδούση
Ηλικία: από 4 ετών
Σελίδες: 80
Είδος: Print Book, Fairytale, Picture book, full color
Τόπος & Χρόνος έκδοσης: Αθήνα, Ιούλιος 2019
Παραγγείλτε το βιβλίο του Παρφέ, στη μοναδική τιμή των 9,99 € και κερδίστε αυτόματα:
- Το αντίστοιχο eBook του Παρφέ, (αξίας 4.90 €)
- Την ηχογραφημένη αφήγηση της ιστορίας (αξίας 1 €)
- Ιδιόχειρη αφιέρωση της συγγραφέα
Κοστούμια:
Η ενδυματολογική άποψη της Ομάδας Πρόταση, δηλαδή η χρήση του λευκού πουκάμισου μαζί με κοντό παντελόνι και τιράντες, χαρακτηριστική ενδυμασία στη Γερμανία, μας προϊδέαζε για τις παιδικές αναμνήσεις του Κάφκα, υποδεικνύοντας το πόσο πολύ τον στιγμάτισαν κι επηρέασαν ακόμα και στην ενήλικη ζωή του. Προσπαθούσε ν' αποτινάξει από μέσα του, το ένδυμα της πίκρας και της απογοήτευσης, που τον βάραινε.
Μουσική:
Η μουσική επιμέλεια του Στέλιου Βραχνή, που ακούσαμε να βγαίνει από το αρμόνιο και τα τραγούδια στα γερμανικά, κατά τη διάρκεια του μονολόγου, παρόλο που είχαν ένα ζωηρό και ευχάριστο τόνο μέσα από τους ηθοποιούς και «νοερά» μέσα από τα φυματικά πνευμόνια του Κάφκα, είχε χροιά θρήνου, αγγίζοντας τις συναισθηματικές χορδές του θεατρικού κοινού.
Σκηνικά:
Η προσθήκη σκηνικών από την ομάδα έγινε με ιδιαίτερη μαεστρία, προφανώς θέλοντας να δώσει έμφαση στα δύο αντικρουόμενα συναισθήματα που τον ταλάνιζαν. Από τη μία το αρμόνιο που αντί ν' αποτελεί σύμβολο χαράς και συγκέντρωσης της οικογένειας, για τον ίδιο τον Κάφκα είχε μια αρνητική υπόσταση και συγκεκριμένα ένα σημείο προβολής της ανικανότητας το οποίο επέτεινε την ντροπή του.
Από την άλλη, οι στοίβες βιβλίων που χρησιμοποιήθηκαν ως «βήμα», εντός του λιτού σκηνικού, φανέρωναν την ανάσα ελευθερίας, θάρρους και ψυχικού διεξόδου, που έβρισκε, μέσω της συγγραφής, ο Κάφκα, αφού,εξωτερίκευε διάχυτα τα συναισθήματά του, πικρίες κι απογοητεύσεις προς το πρόσωπο του πατέρα του, κάτι που δεν τόλμησε να κάνει στην πραγματικότητα.
Φώτα:
Το ένα και μοναδικό φως που έλουζε απλόχερα τη σκηνή, υποδήλωνε το μοναδικό και λιγοστό φως στην ψυχή του Κάφκα. Οι «φωτισμένες» αλλά σκληρές αναμνήσεις που είχε ως παιδί, άφησαν ένα ανεξίτηλο αποτύπωμα στην ψυχή του, ρίχνοντας τον τελικά στον σκοτεινό λαβύρινθο των συναισθημάτων του, μη μπορώντας να βρει τη λύτρωση και την ισορροπία που τόσο πολύ αναζητούσε.
Highlights:
Η έντονα δημιουργική επανάληψη του λεκτικού μοτίβου «Πολυαγαπημένε Πατέρα», «πόσο είναι το μακριά», «ζεστή, σκοτεινή γωνιά», έδειχναν τον ψυχικό μαρασμό από πλευράς του Κάφκα.
Σ' αυτό συνέβαλε ο δεσποτικός χαρακτήρας του πατέρα του, ο οποίος απενεργοποίησε την παιδικότητα, την αθωότητα και τον χαρακτήρα του, μη αναλογιζόμενος την ψυχική καταστροφή που του προξένησε.
Θλίψη, απογοήτευση, δυσαρέσκεια, θυμός… τόσα συναισθήματα μαζεμένα δίχως να βρουν τον τελικό αποδέκτη τους...
Στο έργο του, διακρίνουμε ακόμη μια αξιοπρόσεκτη συμπεριφορά από μέρους του Κάφκα, δείχνει μια τάση υπεράσπισης προς τον πατέρα του και κατηγορώντας τον εαυτό του, ψάχνοντας απελπισμένα την λύτρωση απέναντι στο βάρος των ενοχών και ψυχώσεων που φορτώθηκε… μόνο που στην ουσία των πραγμάτων η πολυπόθητη εξιλέωση δεν ήρθε ποτέ.
Ένα έργο που βρίθει έντονων προβληματισμών, αναφορικά με το οικογενειακό περιβάλλον και πώς μπορεί αυτό είτε να βοηθήσει στην εξέλιξη των παιδιών είτε να τα καταστρέψει… Καμιά φορά πάνω στην προσπάθειά μας να κάνουμε το σωστό και το δίκαιο, παραβλέπουμε την αγάπη ή τη χρησιμοποιούμε ως πρόσχημα για να καλύψουμε τα καταπιεσμένα κενά μας…
Όμως, η πραγματική μας δύναμη κρύβεται ακριβώς στη μοναδικότητά μας. Όταν αποδεχτούμε τα φτερά της μοναδικότητάς μας, τότε μπορούμε να βαδίσουμε στον δρόμο της εξέλιξης και της ευτυχίας που έχει καθορισθεί για τον καθένα μας.
Ταυτότητα Παράστασης
Κείμενο: Franz Kafka («Γράμμα στον πατέρα», «Μπλε Τετράδια», «Μεταμόρφωση», «Τα ημερολόγια»)
Σύνθεση κειμένων | Σκηνοθεσία: Στέλιος Βραχνής
Σκηνικά | Κοστούμια: η ομάδα
Μουσική: Στέλιος Βραχνής
Φωτογραφίες: Ρομίνα Ιωαννίδου Romina Ioannidou,
Δέσποινα Κανελάκη Despoina Kanelaki
Γραφίστικος σχεδιασμός: Δέσποινα Κανελάκη
Video spot: Παύλος Δανελάτος Pavlos Danelatos
Οργάνωση παραγωγής | Επικοινωνία: Ιφιγένεια Χαριζάνη
Παραγωγή: ομάδα Θέατρο Πρόταση
Ερμηνεύουν: Βασίλης Μπόγδανος, Απόστολος Λινάρδος Apostolos Linardos, Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος Panos Anagnostopoulos
Η Άννα Κβάσνιακ γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη, ενώ έχει καταγωγή από την Πολωνία. Σπούδασε Ανθοκομία & Αρχιτεκτονική Τοπίου στην Άρτα. Ασχολείται με τη συγγραφή ποιημάτων και ιστοριών. Ζει κι εργάζεται στη Θεσσαλονίκη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου